देवाने या वर्षी अनेक साधकांची आध्यात्मिक पातळी तेवढीच ठेवण्यामागील उलगडलेली श्री गुरुमाऊलीची कृपामय लीला !

‘प्रतिवर्षी गुरुपौर्णिमेच्या दिवशी आत्मोन्नतीदर्शक सारणी प्रसिद्ध होते. या सारणीत ‘६० टक्के आणि त्याहून अधिक आध्यात्मिक पातळी असणार्‍या साधकांची आध्यात्मिक पातळी किती टक्के आहे ?’, याचे गुरुमाऊली सूक्ष्मातून अवलोकन करून सांगते. प्रतिवर्षी काही साधकांची पातळी न्यून होते, काही जणांची तेवढीच रहाते, तर काही जणांची वाढलेली असते. वर्ष २०२४ मध्ये काही साधकांची पातळी वाढली, तर बर्‍याच साधकांची पातळी तेवढीच राहिली. हे सूत्र मला समजल्यावर माझ्या मनात ‘आम्ही साधक साधनेत कुठे न्यून पडलो; म्हणून गुरुदेवांच्या अनेक साधकांची पातळी तेवढीच राहिली’, असा विचार येऊ लागला. त्यावर देवाने साधकांची आध्यात्मिक पातळी न वाढता ती तेवढीच रहाण्यामागील सांगितलेला आध्यात्मिक कार्यकारणभाव सांगतांना मला पुढील दृष्टीकोन दिले.

१. आपत्काळाला सामोरे जाण्यामध्ये साधकांच्या साधनेचा व्यय झालेला असणे

साधकांचे प्रयत्न अल्प झाले नसून सध्या चालू असलेल्या आपत्काळाला सामोरे जाण्यामध्ये साधकांची ३० टक्के साधना व्यय झाली.

२. भीषण देवासुर संग्रामात साधकांना जिवंत ठेवण्यासाठी त्यांच्या साधनेचा व्यय होणे

सध्या देवासुरांचे सूक्ष्मातील घनघोर युद्ध चालू आहे. त्यामुळे सूक्ष्मातील वाईट शक्ती सूक्ष्मातून साधकांवर जीवघेणी आक्रमणे करत आहेत. त्यामुळे साधकांना विविध प्रकारचे शारीरिक, मानसिक, बौद्धिक आणि आध्यात्मिक स्वरूपांचे त्रास होत आहेत. अशा या भीषण देवासुर संग्रामात साधकांना जिवंत ठेवण्यासाठी त्यांच्या साधनेचा व्यय होत आहे.

३. केवळ आध्यात्मिक पातळीच्या स्वरूपातच नव्हे, तर अन्य अनेक प्रसंगांमध्ये स्वतःची आध्यात्मिक प्रगती झाल्याचे दिसून येणे

‘आध्यात्मिक पातळीमध्ये वृद्धी होणे, म्हणजे प्रगती’, असे नसून कार्यकर्त्याचे रूपांतर साधकात होणे आणि साधकाचे रूपांतर शिष्यात होणे, स्वतःच्या साधनेच्या संदर्भात अंतर्मुखता वाढणे, व्यष्टी अन् समष्टी साधना अधिक भावपूर्ण आणि परिपूर्ण होणे, समष्टीतील उत्तरदायित्व घेऊन समष्टी साधना करणे, ईश्वराशी अनुसंधान वाढणे, भावस्थितीत वृद्धी होणे, अनेक प्रतिकूल प्रसंगांमध्ये स्थिर राहून धैर्याने तोंड देता येणे इत्यादी सर्व गुरुकृपेमुळे झालेल्या प्रगतीचेच लक्षण आहे. त्यामुळे साधकांनी ‘पातळी वाढली नाही’, हा विचार न करता ‘वरीलप्रमाणे स्वतःमध्ये कोणते सकारात्मक पालट झाले ?’, याचा अंतर्मुख होऊन विचार केला, तर अनेक प्रसंगांमध्ये स्वतःची प्रगती झाल्याचे दिसून येते.

४. साधकांकडून सकाम साधना न होता त्यांची निष्काम साधना होण्यासाठी गुरुमाऊलीने केलेली कृपाच असणे

साधकांच्या मनात ‘स्वतःची आध्यात्मिक पातळी वाढण्यासाठी साधना करणे’, हा सकाम उद्देश निर्माण झालेला आहे. गुरुतत्त्व सतत ‘साधकांना मोक्षप्राप्ती व्हावी’, यासाठी कार्यरत असते. साधकांकडून सकाम साधना न होता त्यांची निष्काम साधना होण्यासाठी देवाने त्यांच्याकडून या वर्षी साधना करवून घेतली; परंतु त्यांची आध्यात्मिक पातळी सांगितली नाही. त्यामुळे साधकांच्या मनातील सकाम साधनेचा संस्कार क्षीण होऊन निष्काम साधना करण्याचा संस्कार दृढ होणार आहे.

५. ‘साधनेचे ध्येय आध्यात्मिक पातळी नसून चांगला साधक आणि शिष्य बनणे’, हा असल्याची जाणीव होणे

आपण जेव्हा साधनेत आलो, तेव्हा ६० टक्के किंवा त्यापेक्षा अधिक पातळी प्राप्त करण्यासाठी आलो नसून ‘चांगला साधक आणि शिष्य बनून श्री गुरूंची अखंड कृपा संपादन करण्यासाठी आलो आहोत’, या ध्येयाचा साधकांना विसर पडला आहे. त्याची जाणीव होण्यासाठी गुरुमाऊलीने या वर्षी अनेकांची आध्यात्मिक पातळी सांगितली नाही.

६. या वर्षभरात साधकांनी ‘कोणकोणत्या प्रसंगी गुरुकृपा अनुभवली’, याचे चिंतन करण्यासाठी गुरुमाऊलीने केलेली ही लीलाच असणे

साधकांच्या मनात ‘आध्यात्मिक पातळी वाढणे म्हणजे गुरुकृपा होणे’, असे समीकरण नकळत निर्माण झाले आहे. याउलट साधकांना ‘प्रारब्ध भोग भोगण्यासाठी शक्ती मिळणे, जीवघेणे अरिष्ट टळणे, कुटुंबियांशी असलेला देवाण-घेवाण हिशोब संपणे, महामृत्यूयोग टळणे इत्यादी विविध घटकांच्या पाठीमागे गुरुकृपाच कार्यरत असते’, याची जाणीव होऊन श्री गुरूंविषयी कृतज्ञताभाव वाढण्यासाठी साधकांची वृत्ती अंतर्मुख होणे आवश्यक असते. या वर्षी साधकांची आध्यात्मिक पातळी घोषित न झाल्यामुळे साधकांची वृत्ती अंतर्मुख होऊन त्यांच्या मनाची नेमकी हीच प्रक्रिया घडून ‘या वर्षभरात त्यांनी गुरुकृपा कोणकोणत्या प्रसंगी अनुभवली ?’, याचे चिंतन करण्यासाठी गुरुमाऊलीने केलेली लीलाच आहे. त्यामुळे त्यांना गुरुकृपेचा आनंद अनुभवण्यास मिळून त्यांच्या हृदयात श्री गुरुमाऊलीप्रतीचा कृतज्ञताभाव जागृत होऊन भावाच्या स्थितीत वृद्धी होणार आहे.

७. कृतज्ञता

देवाच्या कृपेने मला ‘गुरुमाऊलीप्रती निष्काम भाव ठेवून अखंड साधनारत आणि सेवारत रहाणे त्यांना अपेक्षित आहे’, याचा आत्मबोध झाला. गुरुमाऊली, देवाने तुमची दिव्य लीला उलगडून दाखवली, यासाठी श्री गुरुचरणी कोटीशः कृतज्ञ आहे.’

– सुश्री मधुरा भोसले (आध्यात्मिक पातळी ६५ टक्के, वय ४१ वर्षे), सनातन आश्रम, रामनाथी, गोवा. (सूक्ष्मातून ज्ञान मिळण्याचा दिनांक २.८.२०२४ दुपारी ४.२५ ते ४.५०)