Ayodh Rammandir Consecration : श्रीराममंदिराचे बांधकाम अपूर्ण असूनही देवतेची प्रतिष्ठा शास्त्रसंमत ! – गणेश्‍वरशास्त्री द्रविड
‘कर्मकाण्डप्रदीप’ आदी धर्मग्रंथांच्या आधारे वाराणसी येथील गणेश्‍वरशास्त्री द्रविडजी यांनी मांडले सूत्र !
वाराणसी – ‘श्रीराममंदिराच्या कळसाचे काम पूर्ण झाल्याखेरीज अपूर्ण असलेल्या मंदिरात श्री रामललाची प्राणप्रतिष्ठा होणे योग्य नाही’, असा आक्षेप अनेकांकडून घेतला जात आहे. यावर वाराणसी येथील गणेश्‍वरशास्त्री द्रविडजी यांनी म्हटले आहे की, मंदिराचा अभिषेक दोन प्रकारे केला जातो, प्रथम संपूर्ण मंदिर बांधले जाते, तेव्हा, तसेच मंदिरात काही काम राहिलेले असतांनाही अभिषेक करता येतो. हे शास्त्रसंमत आहे.
गणेेश्‍वर शास्त्री यांनी सांगितले की,
१. दोन प्रकारचे अभिषेक (प्रतिष्ठा) असतात. यामध्ये देवतेचा अभिषेक आणि मंदिराच्या कलशाचा अभिषेक यांचा समावेश आहे. संपूर्ण मंदिर बांधल्यानंतर गर्भगृहात देवतेचा अभिषेक केला जातो. तसेच संन्याशाद्वारे मंदिरावर कलश अभिषेक केला जातो. कलशाचा अभिषेक गृहस्थ करत नाही.
२. जिथे मंदिर पूर्ण नाही, तिथे देवतेच्या अभिषेकानंतर मंदिर पूर्णतः बांधल्यावर एखाद्या शुभ दिवशी, शुभ मुहूर्तावर, मंदिरावर कलशाचा अभिषेक केला जातो.
३. वरील सूत्रासाठी गणेेश्‍वर शास्त्री यांनी वैदिक शास्त्राचे तज्ञ अण्णा शास्त्री यांनी बनवलेल्या ‘कर्मकाण्डप्रदीप’ या ग्रंथातील ३३८ या पत्राचा संदर्भ दिला आहे.
४. ‘पंचरात्रागमा’तील ईश्‍वरसंहितेचा अग्रगण्य श्‍लोकही या व्यवस्थेच्या विरोधात नाही. बृहन्नारादीय पुराणातही या प्रकारच्या अभिषेकाचा संदर्भ सापडतो.
५. सार्वजनिक व्यवहारात एखादा मजला बांधल्यानंतरही लोक वास्तूशांती करून घरात प्रवेश करतात. त्यानंतर घराचा वरचा भाग तयार होतो. त्यामुळे ‘पूर्ण वास्तू पूर्ण झाल्यावरच वास्तू प्रवेश होईल’, असे म्हणता येणार नाही. श्रीराममंदिराच्या संदर्भातही हा नियम लागू होतो. येथेही अभिषेक करण्यापूर्वी वास्तूशांती, यज्ञ आणि ब्राह्मण भोजन असेल.
६. मंदिराचे दरवाजे बसवण्यात आले आहेत. गर्भगृह पूर्णपणे खडकांनी झाकलेले आहे. त्यामुळे श्रीरामाची पूजा करण्यात दोष नाही. मंदिराचे काम पूर्ण झाल्यानंतर विधी प्रदीपमध्ये नमूद केलेल्या ‘प्रतिष्ठासर दीपिककोट कलशारोपणविधी’नुसार वृक्षारोपण करण्यात येणार आहे.