आद्यशंकराचार्यांनी चारही दिशांना पीठाधिशांना नेमून अद्वैत तत्त्वज्ञानाची परंपरा अखंडपणॆ चालू ठेवली ! – प्रवचनकार श्रीनिवास पेंडसे

रत्नागिरीत आद्यशंकराचार्य जयंतीनिमित्त व्याख्यान

रत्नागिरी, २६ एप्रिल (वार्ता.) – आद्यशंकराचार्य यांनी केवळ ३२ वर्षांच्या आयुष्यात प्रस्थानत्रयीवर परिपूर्ण भाष्ये, अनेकविध स्तोत्ररचना, भारतभर संचार करून ४ दिशांना केलेली मठांची स्थापना, असे असाधारण कार्य केले. आठव्या वर्षी चारही वेदांचे अध्ययन, बाराव्या वर्षी सर्व शास्त्रांचे ज्ञान, सोळाव्या वर्षी प्रस्थानत्रयीवर भाष्य त्यांनी केले. देशभर भ्रमण करून आचार्यांनी बद्रीनाथ, द्वारका, जगन्नाथपुरी आणि शृंगेरी असे चारही दिशांना मठ स्थापन करून आणि तेथे अधिकारी पीठाधिशांना नेमून आपल्या अद्वैत तत्त्वज्ञानाची परंपरा अखंडपणॆ चालू ठेवण्याची व्यवस्था केली, असे प्रतिपादन प्रवचनकार श्रीनिवास पेंडसे यांनी केले.

झाडगाव येथील गोविंद कृष्ण रानडे संस्कृत पाठशाळेत वैशाख शुक्ल पंचमीला आद्य शंकराचार्य जयंतीनिमित्त श्रीनिवास पेंडसे यांचे व्याख्यान आयोजित केले होते. त्या वेळी त्यांनी श्री शंकराचार्यांचा सारा जीवनप्रवास उलगडून दाखवला.

याप्रसंगी संस्कृत पाठशाळेचे अध्यक्ष वैद्य मंदार भिडे आणि कार्यवाह जयराम आठल्ये यांनी श्रीनिवास पेंडसे यांचा शाल अन् श्रीफळ देऊन सत्कार केला. याप्रसंगी ज्येष्ठ ह.भ.प. नाना जोशी यांनीही श्री. पेंडसे यांना सन्मानित केले आणि मनोगत व्यक्त केले. विश्वस्त मंडळ सदस्य डॉ. कल्पना आठल्ये यांनी सूत्रसंचालन केले. प्रारंभी ब्रह्मवृंदांनी आशीर्वचन सादर केले. गोगटे-जोगळेकर महाविद्यालयातील संस्कृत विभागाच्या विद्यार्थिनींनी श्री शंकराचार्य विरचित स्तोत्र पठण केले. या कार्यक्रमाला शंभरहून अधिक संस्कृतप्रेमी नागरिक आणि महिला उपस्थित होत्या.

श्री. पेंडसे पुढे म्हणाले की,

१. केरळमधील पूर्णा नदीच्या काठावरील कालडी या खेड्यात ब्राह्मण कुळातील वडील शिवगुरु आणि माता आर्याम्बा यांच्या पोटी शंकराचार्यांचा जन्म झाला. अद्वैत तत्त्वज्ञानाचा प्रचार, पुरस्कार करत हेच एकमेव तत्त्वज्ञान असल्याचे सिद्ध केले. वैदिक हिंदु धर्माचे तेज त्यांनी दाखवून दिले. वैदिक हिंदु धर्मातील विविध विचारप्रणालींशी वाद-प्रतिवाद करत अद्वैत तत्त्वज्ञानाने सभा गाजवल्या आणि पुन्हा वैदिक हिंदु धर्म प्रस्थापित केला. हाच खरा शांकर दिग्विजय आहे.

२. अनेक ठिकाणी खंडन-मंडन सभेमध्ये अद्वैताचे दर्शन घडवत सभा जिंकल्या. अनेकांना आचार्यांनी हिंदु धर्माकडे वळवले. काशीचा सुमेर मठ, तथा कांचीचे कामकोटीपीठ यांचीही त्यांनी स्थापना केली. हिंदु धर्मातील शैव, वैष्णव, शाक्त, सौर, गाणपत्य आणि कौमार्य या सहा हिंदु पंथियांना एकत्रित करण्याचे महतकार्य यशस्वीरीतीने केले.

३. हिंदु मनात मंदिरांविषयी असलेली श्रद्धा जाणून आचार्यांनी भारतातील बहुतेक प्रमुख मंदिरांना भेट देऊन तेथील पूजापद्धतीत शुचित्व आणले.