कुणीही आधारकार्ड क्रमांक, ‘एटीएमचा पिन’,‘ओटीपी’ यांसारखी गोपनीय माहिती मागितल्यास स्वतःची फसवणूक टाळण्यासाठी त्याकडे दुर्लक्ष करा !

साधकांसाठी सूचना आणि वाचक, हितचिंतक अन् धर्मप्रेमी यांना नम्र विनंती !

मध्यंतरी कोरोना लसीकरणाच्या नोंदणीसाठी आधारकार्ड क्रमांक किंवा भ्रमणभाषवर ‘ओटीपी’ (वन टाईम पासवर्ड) पाठवून तो मागितला जात होता. सध्याही विविध कारणांनी नागरिकांची फसवणूक करण्याचे प्रमाण चालूच आहे. यापूर्वीही तात्कालिक सामाजिक समस्या, नागरिकांची अगतिकता आणि भोळेपणा आदी कारणांनी समाजातील दुष्प्रवृत्ती लुबाडणूक करत असल्याचे आढळले आहे. अशाच प्रकारे पुढील काही कारणांसाठी आधारकार्ड क्रमांक, ‘एटीएमचा पिन’, ‘ओटीपी’ मागून किंवा पाठवलेली लिंक ‘क्लिक’ करण्यास सांगून नागरिकांची फसवणूक यापूर्वीही करण्यात आली होती अन् अजूनही होत आहे.

१. वीजदेयक वेळेत न भरल्याने आज रात्री ९.३० वाजता वीज कनेक्शन बंद होणार आहे, बंद न होण्यासाठी आमच्या …….. फोन क्रमांकावर फोन करावा.

२. तुमच्या भ्रमणभाष क्रमांकाचे केवायसी (KYC) ची समयमर्यादा (Validity) २ तासाने संपणार आहे. ऑनलाईन पद्धतीने ते अद्ययावत (अपडेट) करून देतो.

३. भ्रमणभाषचे सिमकार्ड 4G मधून 5G मधे ट्रान्सफर करायचे आहे. नाही केले, तर कार्ड ब्लॉक होईल आणि ते पुन्हा कधीच चालू करता येणार नाही. भ्रमणभाष कंपनीच्या सर्व्हिससेंटर मध्ये जाऊन ही प्रक्रिया करता येणार नाही. त्यामुळे ऑनलाईन पद्धतीने हे करावे लागेल.

४. ‘कौन बनेगा करोडपती’मध्ये पारितोषिक लागले आहे.

५. ‘ऑनलाईन’ लॉटरी लागली आहे.

६. पती-पत्नी किंवा कुटुंबीय यांच्या पर्यटन दौर्‍यासाठी (‘ट्रॅव्हल पॅकेज’साठी) निवड झाली आहे.

७. परदेशवारीसाठी विमानाची तिकिटे मिळाली आहेत.

८. एखाद्या आस्थापनाचे (कंपनीचे) भाग्यवान ग्राहक (लकी कस्टमर) म्हणून निवड झाली आहे.

९. अबकारी खात्यातून (‘फॉरेन एक्सचेंज’मधून) किमती वस्तूंची सोडवणूक करायची आहे.

१०. चारचाकी, शीतकपाट (फ्रीज), एल्ईडी टीव्ही यांसारख्या किमती वस्तू आदींचे पारितोषिक लागले आहे.

११. भ्रमणभाषचे ‘सिमकार्ड’ विनामूल्य अन्य आस्थापनामध्ये (कंपनीमध्ये) हस्तांतरित (पोर्ट) करून देतो.

१२. अल्प व्याजदरात कर्ज संमत झाले आहे.

१३. आपल्या अधिकोषातील खात्यावर पैसे पाठवले आहेत.

१४. आपल्या खात्याचा ‘पिन’ क्रमांक पालटायचा आहे.

१५. भ्रमणभाष आस्थापनाने ‘ग्राहक परिचयाची ‘लिंक’ (केवायसी – Know your Customer) पाठवली आहे’, असे सांगून ती ‘क्लिक’ करण्यास सांगणे आणि त्या माध्यमातून संबंधिताच्या खात्यातून पैसे उकळणे.

१६. ‘तुमची काही नको ती छायाचित्रे माझ्याकडे आहेत’ किंवा ‘तुम्ही मला संपर्क केला होता. तुमचा ‘मिस्ड कॉल’ पाहून मी पुन्हा संपर्क केला’, असे धादांत खोटे बोलणे. नागरिकांनी त्यास नकार दिल्यास फसवणूक करणारे अरेरावीने बोलतात.

१७. काही वेळा Any Desk ॲप इन्स्टॉल करण्यासाठीही सांगितले जाते. अशा वेळी कोणत्याही परिस्थितीत आपल्या मोबाईलवर Any Desk किंवा मोबाईलवर बोलत असलेल्या व्यक्तीने सांगितलेले अन्य कोणतेही ॲप ‘इंस्टॉल’ करू नये.

एकूणच परिस्थितीचा अपलाभ घेत गोड बोलण्यातून नागरिकांना भुरळ घातली जाते अथवा घाबरवले जाते. या वेळी सतर्कतेच्या अभावी फसवणूक करणार्‍या लोकांच्या भूलथापांना किंवा पारितोषिकांच्या आमिषांना बळी पडल्याने नागरिकांची फसवणूक होते. त्यामुळे नागरिकांना अशा प्रकारे कोणताही फोन किंवा मेसेज आल्यास घाबरून जाऊ नये. आपले मोबाईलचे सिम कार्ड असे अचानक बंद होत नाही किंवा वीज कनेक्शनही बंद केले जाऊ शकत नाही. वर उल्लेखित कोणताही प्रकार घडत नसतो. त्यामुळे अशा वेळी न घाबरता अथवा पारितोषिकांना हुरळून न जाता आत्मविश्वासाने आणि शांतपणे उत्तर देऊन फोन ‘कट’ करावा.

वास्तविक पहाता कोणत्याच कारणाने नागरिकांना भ्रमणभाषवर आधारकार्ड क्रमांक, ‘एटीएमचा पिन’, ‘ओटीपी’ मागितला जात नसल्याचे शासन-प्रशासन, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया इत्यादींनी वेळोवेळी स्पष्ट केले आहे. हे लक्षात घेऊन कुणीही आधारकार्ड क्रमांक, ‘एटीएमचा पिन’, ‘ओटीपी’ यांसारखी गोपनीय माहिती मागितल्यास किंवा पारितोषिक लागल्याची ‘लिंक’ पाठवून ती क्लिक करण्यास सांगितले की, त्याकडे कटाक्षाने दुर्लक्ष करावे. तसेच अशा प्रकारच्या भूलथापांना प्रतिसाद देऊन स्वत:ची आर्थिक फसवणूक होऊ देऊ नये !