उन्हाळ्यात त्वचेची काळजी घेण्याविषयी काही उपाय आणि घ्यावयाचा आहार !

उन्हाळा म्हणजे परीक्षा, शाळेला सुट्ट्या आणि दुपारचे कडक ऊन; परंतु सूर्याच्या किरणांच्या सतत संपर्कात आल्यामुळे स्वतःच्या त्वचेला कायमची हानी होऊ शकते. मी एक प्लास्टिक सर्जन असल्याने मला अनेक रुग्ण आढळतात, जे त्यांच्या त्वचेवरील डागांवर उपचार शोधत असतात. हे पालट सूर्यप्रकाशामुळे झाले आहेत; म्हणून नेहमी सतर्क रहाणे आवश्यक आहे. उन्हाळ्याच्या मासांत आपल्या त्वचेची चांगली देखभाल केल्याने उन्हापासून होणारी हानी टाळता येते आणि स्वतःची त्वचा दीर्घकाळ डागमुक्त अन् तरुण ठेवण्यास साहाय्य होते. याविषयी काही सूचना येथे देत आहोत.

१. नेहमी हायड्रेटेड रहा !

उन्हाळ्याच्या मासात आपल्याला चांगल्या प्रकारे ‘हायड्रेटेड’ (पाणी शोषण्याचे कारण शोधण्याची) रहाण्याची आवश्यकता आहे. उन्हाळ्यात स्वतःची पाण्याची गरज दीडपटीने वाढते. त्यामुळे साधारणपणे जर आपण प्रतिदिन २ लिटर पाणी पीत असलो, तर उन्हाळ्यात प्रतिदिन किमान ३-४ लिटर पाण्याची आवश्यकता भासते.

२. उन्हापासून स्वतःचे संरक्षण करा

विशेषत: सकाळी १० ते दुपारी ४ या वेळेत बाहेर पडतांना रुंद टोपी, छत्री, सनग्लासेस वापरणे आवश्यक आहे. ३० पेक्षा जास्त एस्.पी.एफ. असलेले (एस्.पी.एफ. म्हणजे सूर्यापासून त्वचेचे संरक्षण करण्यासाठी लावण्यात येणारी क्रीम) सनस्क्रीन उन्हात आणि घरात असतांना प्रत्येक २ घंट्यांनी लावावे.

३. तुमच्या त्वचेचा प्रकार जाणून घ्या आणि त्वचेची काळजी घ्या !

एका अभ्यासानुसार ८८ टक्के लोक त्यांच्या त्वचेच्या प्रकारासाठी अयोग्य उत्पादने वापरतात. सर्वांसाठी एकच आकार बसत नाही. त्यामुळे तुमची त्वचेची काळजी दिनचर्या सानुकूलित करणे आणि त्याचे पालन करणे आवश्यक आहे.

४. क्लिनिंग, एक्सफोलिएटिंग आणि मॉइश्चरायझिंग

उन्हाळ्यात दिवसांतून किमान दोनदा ‘सॅलिसिलिक ॲसिड’ असलेल्या सौम्य ‘एक्सफोलिएटिंग वॉश’ने (त्वचेमधील मृतपेशी बाहेर काढण्यासाठी तोंडवळा स्वच्छ करण्याची क्रिया) तुमचा चेहरा स्वच्छ करण्याचा सल्ला दिला जातो. चेहरा, मान आणि छातीवरील त्वचा पातळ आहे, म्हणून या भागात कठोर अल्कधर्मी साबण वापरणे टाळा. ‘हायलुरोनिक ॲसिड’ आणि कोरफड व्हेरा यांसारखे सुखदायक घटक असलेले जेल आधारित मॉइश्चरायझर्स (त्वचेतील कोरडेपणा टाळण्यासाठी वापरले जाणारे सौंदर्यवर्धन) श्रेयस्कर आहेत. आठवड्यातून एकदा किंवा दोनदा मृत पेशी काढण्यासाठी ‘एक्सफोलिएटिंग स्क्रब’ वापरला पाहिजे, ज्यामुळे तुमच्या चेहऱ्यावर चमक येते.

५. त्वचा निरोगी राखण्यासाठी करावयाचे उपाय

सौंदर्यप्रसाधने (मेकअप) लावण्यापूर्वी नेहमी ‘सन प्रोटेक्शन फॅक्टर’ वापरा. जड आणि गडद शेड्सची सौंदर्यप्रसाधने लावण्यास टाळावीत. खनिज आधारित सौंदर्यप्रसाधने श्रेयस्कर आहेत. झोपण्यापूर्वी तोंडवळ्याला लावलेली सौंदर्यप्रसाधने स्वच्छ धुवून काढावीत आणि मॉइश्चरायझिंग करावे. असे प्रत्येक रात्री करणे, हे सकाळी चमकणारा तोंडवळा मिळवण्यासाठी अत्यंत आवश्यक आहे. दिवसातून दोनदा अंघोळ करणे, कोमट पाण्याचा वापर करणे आणि बुरशीजन्य संसर्ग टाळण्यासाठी त्वचेच्या सर्व चकत्या कोरड्या अन् निरोगी ठेवणे महत्त्वाचे आहे.

६. केस आणि नखे यांची काळजी घेणे

त्वचेची काळजी घेतांना आपण अनेकदा केस आणि नखे यांची काळजी घेण्यास विसरतो. कडक उन्हामुळे केस आणि टाळू कोरडी होऊ शकते. योग्य टोपी आणि छत्री वापरून केसांचे संरक्षण केले पाहिजे. केस स्वच्छ ठेवणे आणि ते धुण्यापूर्वी आठवड्यातून एकदा खोबरेल तेल लावून आपल्या टाळूला मॉइश्चरायझ करणे, तसेच केसांचे ‘डीप कंडिशनिंग’ हे त्यांची काळजी घेण्यासाठी महत्त्वाचे उपाय आहेत. केशकर्तनालय किंवा घरी पायाच्या नखांवर सौंदर्यवर्धक लावणे, हा कोरड्या आणि खडबडीत उन्हाने खराब झालेली नखे चांगली राखण्याचा एक मार्ग आहे.

७. ओठ आणि डोळे यांची काळजी घेण्यासाठी उपाय

वृद्धत्वाची चिन्हे प्रथम पेरीओरबिटल (डोळ्याच्या खोबणीच्या भोवतीचा भाग) आणि नंतर पेरीओरल (तोंडाच्या किंवा ओठ्यांच्या भोवतीचा भाग) भागात दिसतात. डोळ्यांजवळील त्वचा अतिशय पातळ होणे, काळी वर्तुळे दिसणे, सुरकुत्या येण्याची शक्यता असते. त्यामुळे उन्हाळ्याच्या काळात ‘सनग्लासेस’ वापरणे, सौम्य क्लिन्सरने नियमित साफ करणे, सुखदायक डोळ्यांची काळजी घेणारे मुखवटे आणि ‘कोलेजन रीजनरेटर’ वापरणे, हे पेरीओरबिटल क्षेत्राचे संरक्षण करण्यास साहाय्य होऊ शकते. ओठांनाही पुरेसे हायड्रेशन (पाणी शोषण्याची क्रिया) आवश्यक आहे. ‘ई’ जीवनसत्त्व आधारित आणि ‘हायलुरोनिक ॲसिड’ आधारित ‘लिप कंडिशनर’ (ओठांना लावायचे क्रीम) अन् पौष्टिक ‘लिप बाम’ वापरणे चांगले. तूप आणि मलई (साय) यांचा साधा वापरही उपयुक्त आहे.

८. उन्हाळ्यात सकस आहार घेणे

उन्हाळ्याच्या दिवसात आपण जे खातो, त्याकडे कधीही दुर्लक्ष करू नये. नेहमी आंबा, पपई, अननस, लिंबूवर्गीय फळे, गाजर, टरबूज, बीट आणि सर्व हिरव्या पालेभाज्या खा. सॅलड्स, दही आणि ताजी फळे नेहमी खा. साध्या आहारातील पालट आपल्या आतड्याची शक्ती सुधारण्यासाठी आणि आपल्याला चमकदार त्वचा देण्यासाठी उपयोगी पडतात. तळलेले पदार्थ न्यून खावेत.

– डॉ. श्रद्धा देशपांडे, सल्लागार – प्लास्टिक, रिकन्स्ट्रक्टिव्ह अँड एस्थेटिक सर्जन, वोक्हार्ट हॉस्पिटल, मुंबई सेंट्रल.

(साभार : ‘हिंदुस्थान पोस्ट’चे संकेतस्थळ)